Vaccinatie: Rabiës (Hondsdolheid)

Artikelen over vaccinaties

Omeprazol en Buiktyfus: Wat Je Moet Weten

06-05-2025

Omeprazol is een veelgebruikt medicijn dat behoort tot de klasse van protonpompremmers (PPI's). Het wordt voornamelijk voorgeschreven om maagzuurproductie te verminderen bij aandoeningen zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), maagzweren en dyspepsie. Buiktyfus, daarentegen, is een ernstige infectie die wordt veroorzaakt door de bacterie Salmonella enterica serotype Typhi. Hoewel omeprazol en buiktyfus op het eerste gezicht weinig met elkaar gemeen lijken te hebben, kunnen ze elkaar beïnvloeden, vooral bij reizigers naar risicogebieden. Dit artikel bespreekt de relatie tussen omeprazol en buiktyfus, evenals de rol van omeprazol bij de behandeling van maagklachten in verband met infecties zoals buiktyfus. <h2>Wat is Omeprazol?</h2> Omeprazol is een medicijn dat de productie van maagzuur blokkeert door de protonpomp in de maag te remmen. Dit helpt om maagzuur te verminderen, wat kan bijdragen aan verlichting van symptomen zoals brandend maagzuur, oprispingen en pijn in de bovenbuik. Het wordt ook gebruikt voor de behandeling van maagzweren en om het risico op maagzweren te verminderen bij mensen die langdurig niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID's) gebruiken. Omdat omeprazol de maagzuurproductie onderdrukt, kan het ook het milieu in de maag veranderen, waardoor de effectiviteit van sommige antibiotica en de afweer tegen infecties zoals buiktyfus mogelijk beïnvloed wordt. <h2>Wat is Buiktyfus?</h2> Buiktyfus is een ernstige infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Salmonella Typhi. De ziekte verspreidt zich meestal via besmet voedsel en water en komt vaak voor in gebieden met slechte hygiëne en beperkte toegang tot schoon drinkwater. Buiktyfus wordt gekarakteriseerd door symptomen zoals koorts, buikpijn, diarree of constipatie, en soms huiduitslag. Zonder behandeling kan de ziekte ernstige complicaties veroorzaken, zoals bloedvergiftiging (sepsis) en darmperforatie. De behandeling van buiktyfus bestaat meestal uit antibiotica, zoals ciprofloxacine, azithromycine of ceftriaxon. Het is essentieel om de infectie vroegtijdig te behandelen om complicaties te voorkomen en herstel te bevorderen. <h2>Omeprazol en Buiktyfus: Mogelijke Interacties</h2> Hoewel omeprazol geen directe invloed heeft op Salmonella Typhi, kan het gebruik van omeprazol in combinatie met buiktyfusbehandeling of in risicogebieden voor buiktyfus enkele belangrijke overwegingen met zich meebrengen. Het belangrijkste punt van zorg is dat omeprazol de zuurgraad in de maag verlaagt, wat de absorptie van bepaalde antibiotica kan beïnvloeden. Sommige antibiotica, zoals azithromycine en ciprofloxacine, hebben een effectievere absorptie bij een zure omgeving. Wanneer omeprazol de maagzuurproductie vermindert, kan de opname van deze antibiotica verminderd worden, wat mogelijk leidt tot verminderde effectiviteit van de behandeling van buiktyfus. Dit is vooral relevant voor mensen die zowel omeprazol gebruiken voor maagklachten als antibiotica voor buiktyfus. Bovendien kan de lagere maagzuurproductie de afweermechanismen van het lichaam tegen infecties verzwakken. Maagzuur helpt namelijk bij het doden van veel ziekteverwekkers, waaronder bacteriën die via het voedsel of water in de maag komen. Dit kan een verhoogd risico op infecties veroorzaken, vooral bij reizigers naar risicogebieden voor buiktyfus. Het gebruik van omeprazol kan dus indirect bijdragen aan een verhoogd risico op het oplopen van infecties zoals buiktyfus, vooral in gebieden waar de hygiënische omstandigheden slecht zijn. <h2>Wanneer Omeprazol te Gebruiken in Risicogebieden?</h2> Als je omeprazol gebruikt en naar een risicogebied voor buiktyfus reist, is het belangrijk om extra voorzorgsmaatregelen te nemen. Naast het volgen van de gebruikelijke aanbevelingen voor het voorkomen van buiktyfus, zoals vaccinatie en het vermijden van onveilig voedsel en water, kan het raadzaam zijn om je arts te raadplegen over het gebruik van omeprazol tijdens je reis. Een arts kan mogelijk alternatieve medicijnen of behandelingen aanbevelen om de maagklachten te verlichten zonder de risicofactoren te verhogen. Het is ook belangrijk om op de hoogte te zijn van de interacties tussen omeprazol en de voorgeschreven antibiotica voor de behandeling van buiktyfus. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de dosis omeprazol aan te passen of tijdelijk te stoppen met het medicijn, afhankelijk van je medische situatie en reisomstandigheden. <h2>Conclusie</h2> Omeprazol en buiktyfus hebben geen directe relatie, maar het gebruik van omeprazol kan indirect van invloed zijn op het risico op infecties zoals buiktyfus, vooral in risicogebieden. De verlaagde maagzuurproductie door omeprazol kan de effectiviteit van antibiotica beïnvloeden en het afweermechanisme van het lichaam verzwakken, waardoor de kans op het oplopen van infecties groter wordt. Reizigers die zowel omeprazol gebruiken als naar risicogebieden voor buiktyfus gaan, moeten extra voorzorgsmaatregelen nemen en hun arts raadplegen om de juiste behandelingsopties te bepalen. Het blijft belangrijk om ook de gebruikelijke hygiënemaatregelen te volgen om het risico op buiktyfus en andere infecties te minimaliseren.

Lees meer

Buiktyfus, Reizen en Vaccinatie: Wat Je Moet Weten

06-05-2025

Buiktyfus, ook wel bekend als tyfus, is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Salmonella enterica serotype Typhi. De ziekte verspreidt zich voornamelijk via besmet voedsel of water en komt vooral voor in ontwikkelingslanden, waar sanitaire voorzieningen vaak onvoldoende zijn. Reizigers naar gebieden met een hoger risico, zoals delen van Azië, Afrika en Zuid-Amerika, moeten zich bewust zijn van de gevaren van buiktyfus en de preventieve maatregelen die ze kunnen nemen, zoals vaccinatie. <h2>Wat is Buiktyfus?</h2> Buiktyfus is een ernstige ziekte die gepaard gaat met koorts, buikpijn, diarree of constipatie, en soms huiduitslag. De symptomen beginnen meestal na een incubatietijd van 6 tot 30 dagen na besmetting. Als de ziekte niet op tijd wordt behandeld, kan deze leiden tot ernstige complicaties zoals bloedvergiftiging (sepsis), perforatie van de darmwand of zelfs de dood. De Salmonella Typhi-bacterie verspreidt zich via besmet voedsel en water, vooral in gebieden met slechte hygiëne. Wanneer een persoon besmet is, kunnen de bacteriën zich via de ontlasting in het milieu verspreiden en zo andere mensen besmetten. Het is daarom belangrijk om in risicogebieden extra aandacht te besteden aan hygiëne en voedselveiligheid. <h2>Reizen en Risico's op Buiktyfus</h2> Reizigers die naar landen reizen waar buiktyfus voorkomt, lopen een verhoogd risico op besmetting. Dit geldt vooral voor landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. In deze regio’s zijn de sanitaire voorzieningen vaak onvoldoende, waardoor de kans op besmetting via water of voedsel groot is. Het drinken van ongewassen water of het eten van niet goed verhit voedsel kan leiden tot besmetting met de Salmonella Typhi-bacterie. Zelfs reizigers die zich bewust zijn van het belang van hygiëne, kunnen in risicogebieden in aanraking komen met de ziekte. Dit maakt het nog belangrijker om voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals vaccinaties en het strikt naleven van voedsel- en waterveiligheid. <h2>Vaccinatie Tegen Buiktyfus</h2> Een van de belangrijkste preventieve maatregelen tegen buiktyfus is vaccinatie. Injectie (inactief vaccin): Deze vaccinatie biedt bescherming tegen buiktyfus voor ongeveer 3 jaar. Het is een vaccin dat de niet-actieve versie van de bacterie bevat en wordt meestal in één dosis toegediend. <h2>Wanneer Moet je Je Vaccineren?</h2> Het wordt aanbevolen om je minimaal twee weken voor vertrek te vaccineren tegen buiktyfus, omdat het enige tijd kan duren voordat het vaccin zijn volledige effect heeft. Reizigers die naar risicogebieden reizen, zoals landen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, moeten het vaccin overwegen, vooral als ze van plan zijn om langere tijd in de regio te verblijven of naar afgelegen gebieden te reizen waar de gezondheidszorg mogelijk niet goed toegankelijk is. <h2>Andere Preventieve Maatregelen</h2> Naast vaccinatie zijn er andere manieren om buiktyfus te voorkomen: Drink alleen water uit flessen met een afgesloten dop of gekookt water. Eet voedsel dat goed gekookt is en vermijd rauw voedsel, vooral salades en ongeschild fruit. Was regelmatig je handen, vooral voor het eten. Vermijd straatvoedsel, vooral als je niet zeker weet hoe het is bereid. <h2>Conclusie</h2> Buiktyfus is een ernstige maar te voorkomen ziekte die vooral een risico vormt voor reizigers naar ontwikkelingslanden. Door vaccinatie, goede hygiëne en veilige eet- en drinkpraktijken kun je het risico op besmetting aanzienlijk verminderen. Het nemen van deze voorzorgsmaatregelen is essentieel om een veilige en gezonde reis te garanderen. Het is altijd een goed idee om voor vertrek je arts of een gespecialiseerde reizigerskliniek te raadplegen voor de laatste informatie en aanbevelingen over vaccinaties en gezondheidszorg tijdens je reis.

Lees meer

Veilig Reizen: Wat je Moet Weten Over Hepatitis A en de Bescherming van het Vaccin

05-05-2025

Hepatitis A is een virale infectie die de lever aantast. Het wordt veroorzaakt door het hepatitis A-virus (HAV), dat via besmet voedsel, water of contact met besmette mensen wordt overgedragen. Hepatitis A komt veel voor in ontwikkelingslanden, maar ook in westerse landen kunnen uitbraken plaatsvinden, vooral in gebieden met slechte hygiënische omstandigheden. Gelukkig is er een vaccin beschikbaar dat bescherming biedt tegen hepatitis A, en in dit artikel bespreken we alles wat je moet weten over de vaccinatie. <h2>Wat is Hepatitis A?</h2> Hepatitis A is een besmettelijke ziekte die ontsteking van de lever veroorzaakt. Het virus wordt meestal via de fecaal-orale route overgedragen, wat betekent dat het zich verspreidt via besmet voedsel of water, maar ook door direct contact met besmette personen. Het virus heeft een incubatietijd van 15 tot 50 dagen, wat betekent dat de symptomen pas weken na blootstelling kunnen optreden. De ziekte kan variëren van mild tot ernstig en in sommige gevallen leiden tot leverfalen. Symptomen van hepatitis A kunnen zijn: vermoeidheid, verlies van eetlust, buikpijn, misselijkheid, braken, koorts en geelzucht (gele verkleuring van de huid en ogen). Hepatitis A is meestal niet levensbedreigend, maar kan wel ernstig zijn, vooral voor ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. <h2>Waarom is vaccinatie belangrijk?</h2> Vaccinatie tegen hepatitis A is de meest effectieve manier om jezelf te beschermen tegen het virus. Het vaccin stimuleert het immuunsysteem om antilichamen tegen het virus aan te maken, waardoor je beschermd bent tegen infectie. De vaccinatie is niet alleen belangrijk voor mensen die naar risicogebieden reizen, maar ook voor mensen die in contact komen met risicogroepen of die in gebieden wonen waar hepatitis A voorkomt. <h2>Wie moet zich laten vaccineren?</h2> Hoewel hepatitis A in veel westerse landen relatief zeldzaam is, kunnen bepaalde groepen mensen meer risico lopen op besmetting. De vaccinatie wordt aanbevolen voor: Reizigers naar risicogebieden: Mensen die naar landen reizen waar hepatitis A vaak voorkomt, zoals Zuid-Amerika, Afrika, Azië en het Midden-Oosten, moeten zich laten vaccineren. Mensen met een verhoogd risico: Dit omvat mensen met chronische leverziekten, homoseksuele mannen, drugsgebruikers, en mensen die werken in de gezondheidszorg of voedselindustrie. Kinderen: In sommige landen wordt het hepatitis A-vaccin opgenomen in het vaccinatieschema voor kinderen, vooral in gebieden waar de ziekte voorkomt. <h2>Hoe werkt de vaccinatie?</h2> Het hepatitis A-vaccin bestaat meestal uit twee doses. De eerste dosis biedt al een aanzienlijke bescherming, maar de tweede dosis, die meestal zes tot twaalf maanden na de eerste wordt gegeven, zorgt voor langdurige bescherming, vaak levenslang. De vaccinatie wordt toegediend via een injectie in de spier, meestal in de bovenarm. Bijwerkingen van het vaccin zijn over het algemeen mild en kunnen onder meer pijn op de injectieplaats, lichte koorts of vermoeidheid zijn. Ernstige bijwerkingen zijn uiterst zeldzaam. <h2>Conclusie</h2> Vaccinatie tegen hepatitis A is een effectieve manier om jezelf te beschermen tegen een potentieel ernstige leverziekte. Het vaccin is vooral belangrijk voor reizigers naar risicogebieden en voor mensen in risicogroepen. Door je te laten vaccineren, kun je niet alleen jezelf beschermen, maar ook bijdragen aan het voorkomen van de verspreiding van het virus in de gemeenschap. Het is altijd raadzaam om bij je huisarts of reisarts na te gaan of een vaccinatie tegen hepatitis A voor jou nodig is, vooral als je naar een gebied reist waar het virus veel voorkomt.

Lees meer

Op reis zonder zorgen: zo bescherm je je tegen teken

05-05-2025

Als je op reis gaat, denk je vaak aan vaccinaties tegen ziekten zoals hepatitis A, gele koorts of buiktyfus. Maar wat veel reizigers vergeten, is dat ook teken een gezondheidsrisico vormen, vooral in bepaalde gebieden. Teken kunnen ziektes overbrengen die ernstig kunnen verlopen, en in sommige gevallen is vaccinatie tegen deze ziektes mogelijk én verstandig. <h2>Wat zijn teken en waarom zijn ze gevaarlijk?</h2> Teken zijn kleine spinachtige beestjes die zich vastbijten in de huid van mensen en dieren om bloed te zuigen. Daarbij kunnen ze ziekteverwekkers overdragen. In Europa en Azië zijn de belangrijkste ziekten die door teken worden verspreid de ziekte van Lyme en tekenencefalitis (TBE, tekenbeet-encefalitis). In andere delen van de wereld kunnen teken ook andere infecties zoals rickettsiose, babesiose en ehrlichiose overbrengen. <br><br> De ziekte van Lyme komt vooral voor in bosrijke gebieden in Europa, Noord-Amerika en delen van Azië. Deze bacteriële infectie kan leiden tot gewrichtsklachten, zenuwproblemen en hartproblemen als ze niet op tijd wordt behandeld. Tekenencefalitis komt vooral voor in Centraal- en Oost-Europa, Scandinavië en delen van Rusland en Azië. Dit is een virusinfectie van de hersenen en hersenvliezen waarvoor geen specifieke behandeling bestaat, maar wél een vaccin. <h2>Hoe bescherm je jezelf tegen teken?</h2> De belangrijkste maatregel tegen tekenbeten is het vermijden van contact met teken. Dit doe je door: <ul> <li>Dichte kleding te dragen (lange broek, sokken over de broekspijpen, lange mouwen). Een tekenwerend middel met DEET op onbedekte huid te gebruiken. </li> <li> Na een wandeling of activiteit in de natuur je lichaam goed te controleren op teken. </li> <li> Een tekenpincet mee te nemen op reis om een teek snel en correct te verwijderen. </li> </ul> Hoe sneller je een teek verwijdert, hoe kleiner de kans op besmetting met de ziekte van Lyme. <h2>Wanneer is vaccinatie nodig?</h2> Voor de ziekte van Lyme bestaat geen vaccin, dus daar zijn alleen beschermende maatregelen belangrijk. Voor tekenencefalitis (TBE) is wél een effectief vaccin beschikbaar. Vaccinatie wordt vooral aangeraden als je: <ul> <li> Naar risicogebieden reist, zoals Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland, Slovenië, Tsjechië, Polen, Scandinavië of delen van Rusland. </li> <li> Veel in de natuur verblijft, bijvoorbeeld bij kamperen, wandelen of mountainbiken. </li> <li> Langer dan een paar weken in een risicogebied verblijft, zeker als je met kinderen reist. </li> </ul> De vaccinatie bestaat uit een serie van drie prikken, waarbij de eerste twee een basisbescherming geven en de derde zorgt voor een langdurige bescherming (tot 3-5 jaar). Begin daarom op tijd met vaccineren, liefst enkele maanden voor vertrek. Voor een kort verblijf kan soms een versnelde vaccinatieschema worden gebruikt. <br><br> Naast reizigers zijn er ook bepaalde beroepsgroepen voor wie vaccinatie tegen tekenencefalitis sterk wordt aanbevolen. Denk hierbij aan mensen die in risicogebieden werken en door hun beroep veel in aanraking komen met teken. Voorbeelden zijn boswachters, houthakkers, jagers, bontwerkers en soms ook laboratoriummedewerkers die met teken of tekenvirussen werken. Zij lopen een verhoogd risico op besmetting, omdat ze langdurig en intensief in de natuur actief zijn. <h2>Advies voor reizigers</h2> Laat je ruim op tijd voor je reis informeren door een gespecialiseerde reizigerskliniek of huisarts. Zij kunnen beoordelen of vaccinatie tegen tekenencefalitis nodig is en adviseren over andere vaccins of malariaprofylaxe. Vergeet ook niet je kinderen te beschermen; zij lopen vaak extra risico omdat ze veel op de grond spelen. <h2>Conclusie</h2> Het is belangrijk om je vooraf goed te informeren over de gebieden waar tekenencefalitis voorkomt. Er zijn verschillen in de indicatie voor vaccinatie tussen Aziatische en Europese gebieden. In Europa gaat het vooral om Centraal- en Oost-Europa en Scandinavië, terwijl in Azië vooral delen van Rusland, China en Japan risicogebieden zijn. Op websites van gezondheidsinstanties vind je vaak een landenlijst en een kaart waarop de endemische gebieden duidelijk zijn aangegeven. Controleer die informatie goed voordat je vertrekt, zodat je weet of vaccinatie voor jouw reis of werkzaamheden nodig is. <br><br> Samengevat: teken kunnen vervelende en soms ernstige ziektes overbrengen. Bescherming begint met goede kleding, controle en een tekenpincet, maar in risicogebieden kan vaccinatie tegen tekenencefalitis een waardevolle extra maatregel zijn. Zo ga je goed voorbereid op reis en kun je onbezorgd genieten van je vakantie.

Lees meer

Mazelen en Reizen: Wat je moet weten voor vertrek

16-04-2025

Reizen is een geweldige manier om nieuwe culturen te ontdekken, bijzondere herinneringen te maken en je blik op de wereld te verruimen. Maar wie op reis gaat, loopt ook risico op infectieziekten die in Nederland minder vaak voorkomen – zoals mazelen. Hoewel mazelen hier vrijwel is uitgeroeid dankzij het Rijksvaccinatieprogramma, maken de laatste jaren een zorgwekkende comeback. Mazelen komt ook wereldwijd nog regelmatig voor. Een goede voorbereiding is dus essentieel, vooral als je naar gebieden reist waar mazelen nog endemisch is. <h2>Mazelen: een besmettelijke ziekte - symptomen</h2> Mazelen is een zeer besmettelijke virusziekte die zich verspreidt via kleine druppeltjes in de lucht. De symptomen beginnen vaak met koorts, hoesten, een loopneus en rode ogen. Daarna verschijnen er rode vlekjes over het hele lichaam. Hoewel het in veel gevallen vanzelf overgaat, kan mazelen leiden tot ernstige complicaties zoals longontsteking, oorontstekingen, hersenontsteking en zelfs de dood. Vooral jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen risico. <h2>Mazelen wereldwijd</h2> In sommige delen van de wereld – zoals delen van Afrika, Azië en Oost-Europa – komen nog regelmatig uitbraken van mazelen voor. Dit komt vaak doordat vaccinatiegraad daar lager ligt dan in landen met een goed functionerend vaccinatieprogramma. In drukbezochte toeristische gebieden of tijdens grote evenementen kan het virus zich bovendien snel verspreiden, zeker als mensen uit verschillende landen samenkomen. <h2>Mazelen op oudere leeftijd: ernstiger dan je denkt</h2> Hoewel mazelen vaak als een 'kinderziekte' wordt beschouwd, kan het krijgen van mazelen op latere leeftijd – dus als tiener of volwassene – ernstigere gevolgen hebben. Dit komt doordat het immuunsysteem van volwassenen anders reageert op het virus dan dat van jonge kinderen. <h3>Grotere kans op complicaties</h3> Volwassenen die mazelen krijgen, hebben een grotere kans op complicaties zoals: <ul> <li>Longontsteking</li> <li>Oorontstekingen</li> <li>Hersenontsteking (encefalitis)</li> <li>Ernstige uitdroging</li> <li>Opname in het ziekenhuis</li> </ul> In zeldzame gevallen kunnen deze complicaties leiden tot blijvende schade of zelfs overlijden. Vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem of onderliggende gezondheidsproblemen lopen risico. <h3>Waarom krijgen volwassenen nog mazelen?</h3> Er zijn verschillende redenen waarom iemand op oudere leeftijd alsnog mazelen kan krijgen: <ul> <li>Ze zijn niet gevaccineerd als kind (bijvoorbeeld door persoonlijke of religieuze overtuigingen).</li> <li>Ze hebben maar één prik gehad (voor 1976 werd in Nederland slechts één BMR-prik gegeven).</li> <li>Ze zijn opgegroeid in een land waar het BMR-vaccin niet of pas later is ingevoerd.</li> <li>De bescherming van het vaccin is bij uitzondering in de loop der jaren afgenomen (hoewel dit zelden voorkomt).</li> </ul> <h3>Vaccinatie-inhaaladvies voor volwassenen</h3> Voor volwassenen geboren tussen 1965 en 1975 geldt dat zij mogelijk niet volledig beschermd zijn. Mensen in deze groep kunnen bij de GGD navragen of zij in aanmerking komen voor een inhaalvaccinatie. Zeker als zij naar landen reizen waar mazelen nog vaak voorkomt, is dat aan te raden. <h3>Preventie is cruciaal</h3> Als je niet zeker weet of je beschermd bent, kun je een bloedtest laten doen om je antistoffen te laten meten. Ook kun je gewoon een BMR-prik halen; deze is veilig voor volwassenen en kan geen kwaad, ook niet als je al beschermd zou blijken te zijn. <h2>Vaccinatie</h2> De belangrijkste preventieve maatregel is vaccinatie. In Nederland wordt het BMR-vaccin (bof, mazelen, rodehond) aangeboden aan kinderen op de leeftijd van 14 maanden en een herhalingsprik op 9-jarige leeftijd. Voor kinderen die jonger zijn dan 14 maanden en op reis gaan naar een gebied met een verhoogd risico, kan in overleg met de GGD een vervroegde vaccinatie worden gegeven vanaf 6 maanden. Ook volwassenen die in hun jeugd geen vaccinatie hebben gehad en geen mazelen hebben doorgemaakt, wordt aangeraden zich alsnog te laten vaccineren. <h3>Tips voor reizigers</h3> Check het landadvies: Op de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) of via de GGD kun je per bestemming nagaan of extra voorzorgsmaatregelen nodig zijn. Vaccinaties op orde?: Vraag bij twijfel je vaccinatiegegevens op bij je huisarts of via het RIVM. Let op bij tussenstops: Ook als je alleen overstapt in een risicogebied, kan besmetting plaatsvinden. Zorg voor goede reisverzekering: Een medische noodsituatie in het buitenland kan kostbaar zijn, dus dek jezelf goed in. <h2>Conclusie</h2> Mazelen is niet zomaar een kinderziekte, maar een serieuze infectie die wereldwijd nog steeds slachtoffers maakt. Door je goed voor te bereiden en je vaccinatiestatus te controleren, verklein je de kans om ziek te worden – en voorkom je dat je het virus mee terugneemt naar huis. Zo reis je niet alleen veilig voor jezelf, maar ook voor de mensen om je heen.

Lees meer

Laat een beet je reis niet verpesten, bescherm jezelf tegen Rabiës

09-04-2025

Rabiës, ook wel hondsdolheid genoemd, is een virale infectieziekte die het centrale zenuwstelsel aantast. Het wordt veroorzaakt door het rabiësvirus, dat behoort tot de familie van de Rhabdoviridae. De ziekte komt vooral voor bij zoogdieren, waaronder honden, katten, vleermuizen en wilde dieren zoals vossen en jakhalzen. Voor mensen is rabiës bijzonder gevaarlijk: zonder tijdige behandeling is de ziekte vrijwel altijd dodelijk. <h2>Verspreiding en besmetting</h2> Het virus wordt overgedragen via het speeksel van een besmet dier, meestal door een beet, soms door krabben of likken op open wondjes. In de meeste gevallen raken mensen besmet na contact met honden, vooral in landen waar zwerfhonden veel voorkomen en vaccinatie van huisdieren niet vanzelfsprekend is. In Europa komt besmetting vooral voor via vleermuizen of tijdens reizen naar risicogebieden in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. <h2>Symptomen</h2> De incubatietijd van rabiës – de periode tussen besmetting en de eerste symptomen – varieert van enkele dagen tot meerdere maanden, afhankelijk van de plaats van de beet en de hoeveelheid virus die is overgedragen. De eerste symptomen lijken vaak onschuldig: koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid. Later ontstaan er ernstige neurologische klachten zoals angst, hallucinaties, moeite met slikken (waardoor het bekende "watervrees" ontstaat), verlammingen en uiteindelijk coma. In een gevorderd stadium is rabiës niet meer te behandelen en leidt het vrijwel altijd tot de dood. <h2>Behandeling en preventie</h2> De sleutel tot overleving is snelle medische actie na mogelijke blootstelling. Dit heet postexpositieprofylaxe (PEP). Die bestaat uit: <ul> <li>Grondige wondreiniging: direct wassen met water en zeep, gedurende minstens 15 minuten. </li> <li> Vaccinatie: een reeks van rabiësvaccins toegediend binnen enkele dagen. </li> <li> Toediening van rabiës-immunoglobuline (RIG): indien het slachtoffer nog niet eerder gevaccineerd is. </li> </ul> Als deze stappen snel worden ondernomen – bij voorkeur binnen 24 tot 48 uur – is de ziekte goed te voorkomen. <h2>Vaccinatie</h2> Voor mensen die naar risicogebieden reizen of beroepsmatig met dieren werken (zoals dierenartsen of speleologen) wordt preventieve vaccinatie aangeraden. Dit bestaat uit een serie van injecties vóór vertrek. Hoewel dat de ziekte niet volledig voorkomt na besmetting, verkort het de behandeling achteraf en voorkomt het de noodzaak voor immunoglobulines, die in sommige landen moeilijk verkrijgbaar zijn. <h2>Conclusie</h2> Rabiës is een van de dodelijkste infectieziekten ter wereld, maar ook een van de meest te voorkomen. Snelle actie bij blootstelling is cruciaal, net als goede voorlichting en vaccinatie van dieren en risicogroepen. Reizigers naar gebieden waar rabiës voorkomt doen er goed aan zich vooraf goed te informeren en bij twijfel altijd medische hulp in te schakelen.

Lees meer

Dengue (knokkelkoorts) onder de Loep: Wat je Moet Weten over deze Tropische ziekte

08-04-2025

Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd, is een tropische virusziekte die wordt overgedragen door muggen. De ziekte komt vooral voor in (sub)tropische gebieden zoals Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika, Afrika en delen van Oceanië. Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 100 tot 400 miljoen mensen geïnfecteerd. Het verspreidingsgebied van de mug breidt zich steeds verder uit. <h2>Oorzaak en overdracht</h2> Dengue wordt veroorzaakt door het denguevirus, waarvan vier varianten (serotypes) bestaan: DENV-1, DENV-2, DENV-3 en DENV-4. Het virus wordt overgedragen door de Aedes-mug, met name de Aedes aegypti, die vooral overdag actief is. Deze mug plant zich voort in stilstaand water. Wanneer een mug een besmet persoon steekt, raakt zij geïnfecteerd. Bij een volgende steek kan ze het virus overbrengen op een ander persoon. Je kunt dengue dus niet van mens op mens krijgen; de mug is noodzakelijk voor de overdracht. <h2>Symptomen</h2> De symptomen van dengue ontstaan meestal 4 tot 10 dagen na een infectie. De ziekte begint vaak plotseling met: <ul> <li> Hoge koorts (tot 40°C) </li> <li> Hevige hoofdpijn </li> <li> Pijn achter de ogen </li> <li> Spier-, bot- en gewrichtspijn (vandaar de naam “knokkelkoorts”) </li> <li> Misselijkheid en braken </li> <li> Huiduitslag </li> </ul> Bij de meeste mensen verdwijnen de symptomen na ongeveer een week. Toch kunnen sommige mensen ernstiger ziek worden, vooral bij een tweede infectie met een ander serotype van het virus. In die gevallen kan ernstige dengue ontstaan, ook wel dengue hemorragisch syndroom, met bloedingen, orgaanfalen of een gevaarlijk lage bloeddruk (dengue shock syndroom). <h2>Diagnose en behandeling</h2> De diagnose wordt meestal gesteld op basis van symptomen, verblijf in een risicogebied en laboratoriumtests die het virus of antistoffen aantonen. Er bestaat geen specifieke behandeling tegen dengue. De ziekte wordt symptomatisch behandeld: Voldoende rust Veel drinken om uitdroging te voorkomen Paracetamol tegen de pijn en koorts (géén ibuprofen of aspirine vanwege bloedingsrisico) Bij ernstige vormen van dengue is ziekenhuisopname noodzakelijk, soms op de intensive care. <h2>Preventie</h2> De belangrijkste manier om dengue te voorkomen is door muggenbeten te vermijden. Dat kan door: <ul> <li> Bedekkende kleding te dragen </li> <li> Muggenwerende middelen met DEET te gebruiken </li> <li> Onder een klamboe te slapen (hoewel de mug overdag actief is) </li> <li> Stilstaand water in en rond het huis te verwijderen </li> </ul> <h2>Vaccinatie</h2> Hoewel er geen specifieke behandeling bestaat voor dengue, is er wel een vaccin beschikbaar dat bescherming biedt tegen de ziekte. De ontwikkeling van een effectief denguevaccin is complex, omdat het virus vier verschillende serotypes heeft. Een vaccin moet idealiter bescherming bieden tegen alle vier om ernstige ziekte bij herinfectie te voorkomen. Er zijn twee vaccins beschikbaar tegen dengue: Dengvaxia en Qdenga. Dengvaxia wordt alleen aanbevolen voor mensen die eerder dengue hebben gehad, vanwege een verhoogd risico op ernstige ziekte bij eerste infectie na vaccinatie. Qdenga is geschikt voor zowel mensen met als zonder eerdere infectie en biedt brede bescherming tegen alle vier de serotypes. Dengvaxia vereist drie doses over 12 maanden; Qdenga twee doses met drie maanden ertussen. <h2>Conclusie</h2> Dengue is een ernstige, snel verspreidende ziekte zonder specifieke behandeling. Voor reizigers naar risicogebieden is het belangrijk om goed voorbereid te zijn en muggenbeten zoveel mogelijk te voorkomen. Bij klachten na een reis is het verstandig om medische hulp in te schakelen, zeker als je hoge koorts of andere symptomen van dengue hebt. Preventie blijft de sleutel in de bestrijding van deze ziekte.

Lees meer

Vaccinatie tegen Dengue (knokkelkoorts): Wat zijn de mogelijkheden?

08-04-2025

Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd, is een tropische virusziekte die wordt overgedragen door muggen. De ziekte komt vooral voor in (sub)tropische gebieden zoals Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika, Afrika en delen van Oceanië. Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 100 tot 400 miljoen mensen geïnfecteerd. Het verspreidingsgebied van de mug breidt zich steeds verder uit. <h2>Oorzaak en overdracht</h2> Dengue wordt veroorzaakt door het denguevirus, waarvan vier varianten (serotypes) bestaan: DENV-1, DENV-2, DENV-3 en DENV-4. Het virus wordt overgedragen door de Aedes-mug, met name de Aedes aegypti, die vooral overdag actief is. Deze mug plant zich voort in stilstaand water. Wanneer een mug een besmet persoon steekt, raakt zij geïnfecteerd. Bij een volgende steek kan ze het virus overbrengen op een ander persoon. Je kunt dengue dus niet van mens op mens krijgen; de mug is noodzakelijk voor de overdracht. <h2>Vaccinatie</h2> Hoewel er geen specifieke behandeling bestaat voor dengue, is er wel een vaccin beschikbaar dat bescherming biedt tegen de ziekte. De ontwikkeling van een effectief denguevaccin is complex, omdat het virus vier verschillende serotypes heeft. Een vaccin moet idealiter bescherming bieden tegen alle vier om ernstige ziekte bij herinfectie te voorkomen. <br><br> <b>Dengvaxia (CYD-TDV)</b> Het eerste en bekendste denguevaccin is Dengvaxia, ontwikkeld door Sanofi Pasteur. Dit vaccin is goedgekeurd in meer dan 20 landen, waaronder enkele landen in Azië en Latijns-Amerika. <br><br> <b>Belangrijke kenmerken van Dengvaxia:</b> <ul> <li> Het is bedoeld voor personen van 6 tot 45 jaar (in sommige landen tot 60 jaar). </li> <li> Het wordt toegediend in drie doses over een periode van 12 maanden. </li> <li> Het wordt alleen aanbevolen voor mensen die al eerder dengue hebben gehad. </li> </ul> Waarom? Omdat onderzoek heeft aangetoond dat mensen die nog niet eerder geïnfecteerd zijn, na vaccinatie een verhoogd risico kunnen hebben op ernstige dengue bij een latere infectie. Daarom wordt voorafgaand aan vaccinatie vaak een bloedtest gedaan om te bepalen of iemand eerder met dengue besmet is geweest. <br><br> <b>Qdenga (TAK-003)</b> Een nieuw en veelbelovend vaccin is Qdenga, ontwikkeld door Takeda. Het werd goedgekeurd in de EU in 2022 en biedt een alternatief voor Dengvaxia. <br><br> <b>Voordelen van Qdenga:</b> <ul> <li> Het kan worden gegeven aan mensen met én zonder eerdere dengue-infectie. </li> <li> Het wordt toegediend in twee doses met drie maanden tussenruimte. </li> <li> Het biedt bescherming tegen alle vier de serotypes. </li> </ul> Qdenga wordt momenteel vooral aangeboden in landen waar dengue veel voorkomt of voor reizigers naar risicogebieden. In sommige landen is het ook beschikbaar op eigen kosten. <h2>Voor wie is vaccinatie zinvol?</h2> Inwoners van endemische gebieden met hoge besmettingsrisico’s, vooral kinderen. Reizigers naar gebieden met veel dengue (zoals delen van Azië, Afrika, Zuid-Amerika), vooral bij langdurig verblijf of als er sprake is van eerdere dengue-infectie. Voor reizigers uit Europa is het vaccin meestal niet standaard aanbevolen, tenzij er een verhoogd risico is of eerdere dengue-infectie is vastgesteld. Overleg hierover met een gespecialiseerde reiskliniek of GGD. <h2>Conclusie</h2> Vaccinatie tegen dengue is mogelijk, maar nog niet breed toepasbaar zoals bij bijvoorbeeld hepatitis of gele koorts. Het is vooral relevant voor mensen in risicogebieden of met een dengueverleden. Voor de meeste reizigers blijft preventie via muggenwering de eerste en belangrijkste verdedigingslijn tegen deze tropische ziekte.

Lees meer

Gordelroos. Een vaccinatie overwegen?

08-04-2025

Gordelroos, medisch ook wel herpes zoster genoemd, is een virale infectie die wordt veroorzaakt door het varicella-zostervirus – hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt. Na een doorgemaakte waterpokkeninfectie blijft het virus inactief aanwezig in het zenuwstelsel. Jaren of zelfs decennia later kan het virus weer actief worden, wat leidt tot gordelroos. Deze aandoening kenmerkt zich door een pijnlijke huiduitslag en kan in sommige gevallen ernstige complicaties veroorzaken. <h2>Symptomen van gordelroos</h2> Gordelroos begint meestal met een branderig, tintelend of jeukend gevoel aan één kant van het lichaam of gezicht. Binnen een paar dagen verschijnen er rode vlekken, gevolgd door blaasjes gevuld met vocht. Deze blaasjes liggen vaak in een smalle strook, meestal rond de romp of langs een zenuwbaan op het gezicht. De huiduitslag blijft meestal één tot twee weken zichtbaar, maar de pijn kan veel langer aanhouden. Een kenmerkend symptoom van gordelroos is zenuwpijn, ook wel neuralgie genoemd. Deze pijn kan scherp, stekend of brandend zijn en is vaak heftig. Bij ongeveer 10-20% van de mensen blijft de pijn aanwezig, zelfs nadat de huiduitslag verdwenen is. Deze complicatie heet postherpetische neuralgie en kan weken tot maanden – soms zelfs jaren – aanhouden. <h2>Oorzaken en risicofactoren</h2> <p>De belangrijkste oorzaak van gordelroos is een verzwakt immuunsysteem, waardoor het varicella-zostervirus opnieuw actief wordt. Oudere volwassenen lopen een verhoogd risico, omdat het immuunsysteem met de jaren minder krachtig wordt. Ook mensen met een verminderde weerstand door ziekten zoals kanker, hiv of door immunosuppressieve medicatie lopen meer kans op het ontwikkelen van gordelroos.</p> <p>Stress, ernstige ziekte en lichamelijke uitputting kunnen ook bijdragen aan het reactiveren van het virus. Hoewel het zelden voorkomt, kan iemand meerdere keren in zijn leven gordelroos krijgen.</p> <h2>Is gordelroos besmettelijk?</h2> <p>Gordelroos zelf is niet direct besmettelijk van persoon tot persoon. Wel kunnen mensen die nog nooit waterpokken hebben gehad, besmet raken met het varicella-zostervirus als zij in contact komen met het vocht uit de blaasjes. In dat geval krijgen ze geen gordelroos, maar waterpokken. Besmetting is alleen mogelijk als de blaasjes open zijn; wanneer ze zijn ingedroogd, is de kans op overdracht vrijwel nul.</p> <h2>Vaccinatie tegen gordelroos</h2> <p>Er zijn vaccins beschikbaar die bescherming bieden tegen gordelroos en de complicaties ervan, zoals postherpetische neuralgie. Het meest effectieve en recent beschikbare vaccin is Shingrix. Dit vaccin bevat geen levend virus en is daardoor ook geschikt voor mensen met een verminderde weerstand. Het stimuleert het immuunsysteem om het inactieve varicella-zostervirus onder controle te houden, waardoor de kans op heractivatie – en dus gordelroos – aanzienlijk vermindert.</p> <p>Shingrix wordt aanbevolen voor volwassenen vanaf 50 jaar, en voor mensen vanaf 18 jaar met een verhoogd risico door bijvoorbeeld een chronische ziekte of immuunstoornis. Het vaccin wordt toegediend in twee doses, met een interval van twee tot zes maanden.</p> <p>In Nederland zit Shingrix nog niet in het Rijksvaccinatieprogramma, maar het is op eigen initiatief verkrijgbaar.</p> <p>Vaccinatie is dus vooral zinvol voor ouderen en kwetsbare groepen die complicaties van gordelroos willen voorkomen.</p> <h2>Conclusie</h2> <p>Gordelroos is een vervelende en soms langdurige aandoening die vooral ouderen en mensen met een verminderde weerstand treft. Een snelle diagnose en behandeling kunnen complicaties beperken. Door je bewust te zijn van de symptomen en risicofactoren, kun je tijdig hulp zoeken en mogelijke klachten beperken.</p>

Lees meer

Vaccinatie: Rabiës (Hondsdolheid)

Wat is rabiës?

Waarom vaccineren?

Voor wie is een rabiës-vaccinatie aanbevolen?

Vaccinatieschema

Bijwerkingen en veiligheid

Conclusie

Artikelen over vaccinaties

Omeprazol en Buiktyfus: Wat Je Moet Weten

06-05-2025

Buiktyfus, Reizen en Vaccinatie: Wat Je Moet Weten

06-05-2025

Veilig Reizen: Wat je Moet Weten Over Hepatitis A en de Bescherming van het Vaccin

05-05-2025

Op reis zonder zorgen: zo bescherm je je tegen teken

05-05-2025

Mazelen en Reizen: Wat je moet weten voor vertrek

16-04-2025

Laat een beet je reis niet verpesten, bescherm jezelf tegen Rabiës

09-04-2025

Dengue (knokkelkoorts) onder de Loep: Wat je Moet Weten over deze Tropische ziekte

08-04-2025

Vaccinatie tegen Dengue (knokkelkoorts): Wat zijn de mogelijkheden?

08-04-2025

Gordelroos. Een vaccinatie overwegen?

08-04-2025