Hepatitis B is een ernstige infectie van de lever veroorzaakt door het hepatitis B-virus (HBV). Het virus wordt overgedragen via bloed, sperma, vaginaal vocht of van moeder op kind bij de geboorte. Veelvoorkomende manieren van besmetting zijn onveilige seks, gebruik van besmette naalden of instrumenten, en bloedtransfusies in landen waar het bloed niet goed gecontroleerd wordt. Hepatitis B kan acuut zijn, met symptomen zoals geelzucht, vermoeidheid, buikpijn, misselijkheid en donkere urine, maar kan ook chronisch worden. Chronische hepatitis B kan leiden tot levercirrose, leverfalen of leverkanker. Vooral jonge kinderen hebben een hoog risico om chronisch drager te worden als ze besmet raken.
Waarom vaccineren tegen hepatitis B?
Vaccinatie tegen hepatitis B is de meest effectieve manier om besmetting te voorkomen. Het is vooral belangrijk voor mensen met een verhoogd risico, zoals pasgeborenen van moeders met hepatitis B, gezondheidswerkers, mensen die seks hebben met wisselende partners, mannen die seks hebben met mannen, mensen die injecteren met drugs, en reizigers naar gebieden met hoge HBV-prevalentie. Door vaccinatie wordt niet alleen het individu beschermd, maar ook de verspreiding van het virus in de samenleving verminderd.
Het vaccinatieschema
Het hepatitis B-vaccin wordt meestal in drie doses gegeven. De standaardplanning is: eerste dosis op dag 0, tweede dosis na 1 maand en de derde na 6 maanden. Soms wordt een versnelde schema gebruikt, bijvoorbeeld bij reizigers, met injecties op dag 0, 7 en 21, gevolgd door een boosterdosis na 1 jaar. Baby’s in Nederland krijgen het hepatitis B-vaccin als onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma, meestal gecombineerd met andere vaccins. Ook volwassenen kunnen zich laten vaccineren via de huisarts, GGD of reiskliniek.
Bijwerkingen en veiligheid
Het hepatitis B-vaccin is veilig en goed onderzocht. De meeste bijwerkingen zijn mild, zoals pijn of roodheid op de prikplek, lichte koorts of vermoeidheid. Ernstige bijwerkingen zijn uiterst zeldzaam. Het vaccin bevat geen levend virus en kan dus geen hepatitis B veroorzaken. Mensen met een allergie voor een bestanddeel van het vaccin moeten vooraf overleggen met een arts.
Vaccinatie in Nederland
In Nederland is hepatitis B-vaccinatie onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma voor baby’s sinds 2011. Daarnaast wordt vaccinatie aangeboden aan risicogroepen zoals mannen die seks hebben met mannen, mensen met een verhoogd beroepsrisico, en personen met een partner of gezinslid die drager is van het virus. Ook wordt vaccinatie aangeraden aan reizigers naar gebieden waar hepatitis B veel voorkomt. De GGD en reisklinieken bieden deze vaccinaties aan.
Conclusie
Hepatitis B is een ernstige virusinfectie met mogelijk levenslange gevolgen. Vaccinatie is een veilige en effectieve manier om jezelf en anderen te beschermen. In Nederland zijn zowel algemene vaccinatie voor kinderen als gerichte vaccinatie voor risicogroepen beschikbaar. Door vaccinatie kan chronische hepatitis B en de daaruit voortvloeiende leverproblemen grotendeels worden voorkomen.
